بازگشت به خود و خدا تنها راه برقراری عدالت اجتماعی
قال علی (علیه السلام): إنّ المسکین رسول الله فمن منعه فقد منع الله و من أعطاه فقد أعطی الله (نهج البلاغه / 294)
حضرت امیر المؤمنین علی ابن ابی طالب(علیه السلام)می فرمایند: فقیرو تهیدست فرستاده خداست، پس هرکس از او دستگیری نکند پس خدا را رد نموده است و هر کس که به او کمک کند، پس به خدا کمک کرده است.
سخن از فقر و تهیدستی در جهان امروز بسیار زیاد است. هر چند واژه فقر و تهیدستی همواره در طول تاریخ بشر، از جمله موضوعاتی بوده است که فکرو اندیشه گروه های زیادی را به خود مشغول نموده و بسیاری از انسان ها را به کام مرگ فرو برده است.
آن چه که انگیزه نوشتن این مقاله گردید ، مشاهده تصویری بود که از سال ها پیش، یک نمونه از صد ها نمونه فاجعه خشک سالی و گرسنگی سال های 1993 به بعد در غرب سودان را به تصویر کشیده بود و آن تصویر دختر بچه خرد سالی بود که در حال رفتن به کمپ غذایی سازمان ملل یک کیلومتر آن طرف تر بود و بی رمق بر روی زمین افتاده و لاشخوری در چند قدمی او، در انتظار مرگ وی بوده است تا او را با چنگال های خود بر گرفته و طعمه خود سازد.
تصویر بالا در سال 1993میلادی و در زمان خشک سالی سودان گرفته شده است، و دختر بچه قحطی زده و گرسنه ای را نشان می دهد که در حال رفتن به سمت اردوگاه غذایی سازمان ملل در یک کیلو متر آن طرف تر است، لاشخوری نیز در چند قدمی وی انتظار مرگ این کودک بی رمق را می کشد تا ، او را طعمه خود سازد، گفته می شود هیچ کس از جمله عکاسی که این تصویر را گرفته است از سرنوشت این کودک خبری ندارد و بعد ها و پس از انتشار آن، هم خود عکاس و هم مأموران سازمان ملل در جستجوی وی بودند اما متأسفانه اثری از او نیافتند ،
اسلام ضمن این که انسان ها را از فقر و تهیدستی بر حذر داشته است و در برخی از روایات فقر به کفر نزدیک دانسته شده و امام علی ابن ابی طالب( علیه السلام) نیز فرموده اند که چنان چه فقر، مردی بود حتما او را می کشتم، اما در عین حال راه های زیادی را برای ریشه کنی این معضل بزرگ اجتماعی معرفی نموده و تدابیری را نیز برای برقراری عدالت اجتماعی و پیش گیری از مال اندوزی، اتخاذ نموده است. امام هشتم علی ابن موسی الرضا(علیه السلام) در حدیثی در باره مال اندوزی می فرمایند: «لا یجتمع المال الابخمس خصال:ببخل شدید و امل طویل و حرص غالب و قطیعة الرحم و ایثار الدنیا علی الآخرة» یعنی مال و ثروت انباشته نمی شود مگر با داشتن پنج صفت،به بخل و خست شدید و آرزوهای دراز و حرص و طمع چیره شونده و قطع رحم و مقدم داشتن دنیا بر آخرت.
برای ریشه کنی فقر و نداری از میان جوامع بشری چند چیز در اسلام مورد توجه قرار گرفته است که از جمله آن ها زکات، صدقه های مستحبی،خمس ، صله رحم، توصیه به سخاوت و مذمت بخل و خست و سایر دستورات دینی است که پیامبر اسلام و اهل بیت پاک آن حضرت، همواره در سیره عملی خود بدان عمل نموده اند و دیگران را نیز در به پا داشتن آن شعایر تشویق نموده اند. همچنین از ابن عباس نقل شده است که هر گاه پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) به مردی نگاه می کردند و از وی خوششان می آمد، پس می پرسیدند که آیا او حرفه ای دارد؟ چنان چه پاسخ می شنیدند که کار و حرفه ای ندارد، می فرمودند که از چشم من افتاد. در باره کار و کوشش و تلاش برای کسب روزی حلال برای خانوده، نیز از امام صادق( علیه السلام) نقل شده است :« الکاد علی عیاله کالمجاهد فی سبیل الله» یعنی کسی که برای خانواده خود سختی و زحمت بکشد ، مانند مجاهد در راه خداست. از این رو اگر همه آن چه در اسلام به عنوان دستور العمل برای از بین بردن ریشه های این مشکل اجتماعی ، وارد شده است، از سوی مردم جهان با هر مذهب و عقیده ای، مورد توجه قرار می گرفت ؛ اکنون شاهد فقر و فلاکت وگرسنگی شدید صدها میلیون انسان بی گناه نبودیم. قرن بیستم و پس از آن، قرن حاضر ، دوران شکوفایی علم و صنعت است و بیش از هر زمانی دولت ها و قدرت های سیاسی و اقتصادی با اتکا به پیشرفت های به دست آمده، ذخایر گوناگون زمین را مورد بهره برداری قرار داده اند و دست به استخراج آن چه که خداوند در درون اعماق زمین به عنوان ودیعه و هدیه ای برای بشریت قرار داده است، زده اند، به گونه ای که طی چند سال اخیر، حتی در برخی از کشور های فقیر آفریقایی مانند چاد، سودان، نیجر، کنگو دموکراتیک و بسیاری از کشور های دیگر قاره فقیر آفریقا، عملیات اکتشاف نفت و سایر مواد معدنی و زیر زمینی، آغاز شده و در برخی از آن ها نتایج خوبی به دست آمده است، به عنوان نمونه در کشور سودان استخراج و تولید نفت از سال 1999 میلادی آغاز شده و اکنون بیش از چهارصد هزار بشکه در روز تولید می گردد که این میزان به تدریج افزایش خواهد یافت، در چاد نیز چند سال است که تولید آن در آن کشور آغاز شده است، در کشور نیجر واقع در غرب آفریقا که جزو فقیرترین کشور های جهان است، نیز اخیرا میدان هایی از این ماده ارزشمند در شمال این کشور کشف و پیش بینی شده است که تا سال 2010 استخراج آن آغاز گردد. به جز نفت، صدها ماده دیگر معدنی که در عمق صد ها متر زیر زمین قرار دارد، نیز از چشم بشر به دور نمانده است و از طریق ماشین آلالت سنگین و پیش رفته، از درون این کره ثروتمند، خارج شده و مورد بهره برداری قرار می گیرد. در آفریقا که بزرگترین معادن الماس را در خود جای داده است نیز نعمت های بزرگ خدادادی و ده ها ماده ارزشمند دیگر، طی دهه های گذشته ، چشمان استعمار نو را به خود خیره نموده است و در این راستا ، قدرت های سیاسی و کارتل های بزرگ اقتصادی، پس از حدود نیم قرن از استقلال آن ها، همچنان به استعمار و استثمار خود از این قاره مظلوم، ادامه می دهند. متأسفانه در کشور ما ایران به رغم برخی از برنامه های مستند، قاره آفریقا به خوبی معرفی نشده است و چنان چه هر یک از هم وطنان ما به بیشتر کشور های آفریقایی سفر کنند؛ تصورشان از این قاره تغییر خواهد کرد ، تعداد زیادی از کشور های آفریقا در سواحل اقیانوس هند و اطلس واقع شده و برخی از آن کشور ها نیز دریاچه های آب شیرین را در خود جای داده اند، میزان باران در بسیاری از این کشورها به دلیل شرایط جغرافیایی و قرار گرفتن در خط استوا، بسیار بالا است به گونه ای که برخی از آن ها، نه ماه از سال را، شاهد بارش باران های شدید هستند. بخش های وسیعی از زمین ها در بیشتر کشور های شرق و جنوب و نیز ساحلی آفریقا پوشیده از جنگل است و دارای مناطق سبز و خرم می باشد. به عنوان نمونه 8% از جنگل های کل جهان در کنگو دموکراتیک قرار دارد، اما آن چه که ما معمولا از آفریقا تصور می کنیم، این است که آفریقا ، یک سرزمین خشک و بی آب و علف بوده و مردمانی قحطی زده و گرسنه در انتظار کمک های دیگرانند و یا در حال دست و پنجه نرم کردن با مرگ می باشند! اما در عین حال فاصله طبقاتی در همه جای آفریقای غیر عربی بسیار وحشتناک است به گونه ای که در صد ناچیزی از ساکنان این قاره درارای ثروت های فراوانی هستند، اما بقیه مردم ، حتی به نان شب محتاجند و چه بسا در روز، نمی توانند حتی یک وعده غذای ساده میل کنند، امید به زندگی معمولا چیزی در حدود پنچاه سال است و کودکان آفریقایی، غالبا از سوء تغذیه رنج می برند و شکم های آنان از این سوء تغذیه شدید، بر آمده شده و بسیاری از آنان حتی از دو تکه لباس نیز برخوردار نیستند ، در نزدیکی کاخ ریاست جمهوری برخی از کشور های آفریقایی خانه های کاملا گلی و یا کپر های حصیری به چشم می خورد که ساکنان آن ها به سختی می توانند لقمه نانی به دست آورده و شکم خود و سایر اعضای خانواده را سیر کنند.این چیزی بوده است که خود بار ها در مناطق گوناگون آفریقا شاهد آن بوده ام.
کودکان آفریقایی - نیجر - نیامی
چنان چه اندکی به آن سوی آفریقا سفر کنیم، وارد هند خواهیم شد، کشوری با جمعتی بیش از یک میلیارد نفر و با سرانه درآمد ناچیز، و دربسیاری از مناطق جمعیتی گرسنه و بی سرپناه، معروف است که در بسیاری از ایالت های این کشور پهناور، بسیارند کسانی که کنار خیابان متولد شده و کنار خیابان زندگی کرده و در همان جا عمر خود را به پایان رسانیده و می میرند، این در حالی است که کسانی که به هند سفر کرده اند، می گویند، حقیقتا بهشت دنیا است و تنوع میوه و انبوه سبزه ها و درختان چشم هر بیننده ای را خیره می سازد. می خواهم در این جا بگویم لازم نیست به آفریقا و هند و چین سفر کنیم و یا به تصویر بالا نگاه کنیم ، کشور ما ایران است، ایرانی سرشار از نعمت های خدادادی، از هر نقطه زرخیز این خاک با برکت، انواع نعمت ها و موهبت های الهی لبریز است و همین نعمت ها است که این خطه را از سایر نقازط جهان متمایز نموده است و در عین حال چشم طمع غرب را وادار به تهدید های فراوان نموده است. این خاک پر برکت، بسیاری از نعمت ها را مانند نفت، انواع خاک های رنگین،انواع سنگ های قیمتی، انواع فلزات، زمین های حاصل خیز، واستعداد های درخشان و مردمی سخت کوش و پر تلاش را در خود جای داده است،اما باز هم با این همه برکات، شاهد فقر و نداری بسیاری از هم وطنانمان هستیم! این پرسشی است که پاسخ به آن، حق هر ایرانی است، باید پرسید که چرا ثروت ها در همه نقاط جهان در انحصار گروه و طیف خاصی قرار دارد؟ در هر صورت نظام اقتصاد جهان، سرمایه داری است و این نا برابری در توزیع ثروت ها، امری طبیعی است و از آفات این نظام نادرست است، اما ما به این نظام، اعتقادی نداریم، همچنان که به نظام پوسیده کمونیستی اعتقاد نداشته و توزیع ثروت ها را به صورت عادلانه و بر اساس موازین اسلامی می پذیریم، اما باید پرسید در بین ما مسلمانان و شیعیان که شخصیت هایی مانند امام علی، را الگو قرار داده ایم، تا چه اندازه این آرزو محقق شده است؟ در همین کشور ما، چه بسیارند کسانی که در انتظار همان سرنوشتند که بسیاری از مردمان قحطی زده نیجر و پیش از آن سودان و اتیوپی و... در انتظار آن بوده و هستند و کرکسهای خون آشام با چنگال های مخوف خود در همین ایران نیز هر آن در انتظارند تا انسان های ضعیف و بی رمقی را طعمه خود سازند و همواره ضعیفان، در همین خطه، طعمه درندگان انسان نما شده و تسلیم نابودی شده اند.
در قرن صنعت و پیشرفت، چه بسیارند در کشورمان خانواده هایی که در هفته، تنها یک وعده و گاهی در ماه یک بار گوشت می خورند و شکمشان را با سویا و سنگدان و پای مرغ و برخی از اسقاط گاو و گوسفند مانند شش آن سیر میکنند، چه بسیارند کسانی که به جای خوردن یک وعده غذای مناسب، همواره حسرت آن را می خورند و فقر و فلاکت خود را در زیر پوشش کرامت و مناعت طبع خود می پوشانند و از دیگران یا نهاد های کمک رسانی و امداد، استمداد نمی کنند. چه بسیارند کسانی که برای رسیدن به آرزوهای خود، در دام باند های بزرگ قاچاق مواد مخدر افتاده و در این رهگذر با مرگ بازی می کنند و چه بسا هیچ گاه آرزوهای آنان محقق نشده و همه آن آرزوهای دور و دراز را با خود به مرگ می برند، چه بسیارند کسانی که برای به دست آوردن چندمیلیون تومان، در دام قاچاق چیان انسان افتاده و تمام هستی خود را نزد افراد خوش گذران در برخی از کشور های منطقه، به حراج گذاشته و به دست خود، حرمت و کرامتی را که خداوند به آنان داده است، با ثمن بخسی به فروش می رسانند، چه بسیارند دختران و پسرانی که برای تهیه جهیزیه و به دست آوردن هزینه ازدواج خود، یکی از کلیه های خود را در معرض فروش گذاشته و در این راه رنج فراوانی را متحمل می شوند و چه بسیارند کسانی که توان پرداخت هزینه های درمان و یا عمل های جراحی سنگین عزیزان خود را نداشته و از آن صرف نظر می کنند و از این رو باید نظاره گر مرگ عزیزان و جگر گوشگان خود باشند. اما در این بین ،افراد زیادی نیز هستند که غرق در رفاهند و از زیادی اموال خود، حتی نمی دانند آن ها را چگونه خرج کنند، و در زندگی آنان فقر و گرسنگی معنا و مفهومی ندارد،آنان حاضرند زندگی و رفاه را با هر بهایی خریداری کنند، هر لباس و غذا و امکاناتی را با هر قیمتی بخرند و هر چه که در فرهنگ رفاه و آسایش مفهوم دارد، با یک ارداه، برایشان مهیا خواهد شد . باید پرسید کجای این با عدالت سازگار است؟،کجای این شیوه زندگی به زندگی پیامبر خدا و برخی از اصحاب وی و خاندان پاکش شباهت دارد؟ پس عدالت را در کجا باید سراغ گرفت و در کجا مفاهیم معنوی را که بر زندگی همه اولیا سایه انداخته، باید جستجو نمود؟ پس تبلور و تجسم مفاهیم صله رحم و ایثار و زکات و خمس و صدقه و محبت و نوع دوستی و سخاوت و انفاق و... را درکجا باید دید؟پس آن عدالتی که که علی ابن ابی طالب(علیه السلام)فدای آن شد، چرا رخ خود را نمی نمایاند؟ آن عدالت ، صفا ، بی آلایشی،ایثار ، بخشش و سخاوت که صفحه زندگی او و فرزندانش را پر نموده، کجاست؟ به نظر اکنون همه این مفاهیم را می توان در لابلای آیات شریفه قرآن و روایات و احادیث وارده از پیامبر خدا و اهل بیت آن حضرت و در تاریخ و سیره آنان، جستجو نمود، اما در جوامع بشری،خیر. نمی خواهیم بگوییم همه این مفاهیم از جامعه ما رخت بر بسته و اثری از آن در سیره و روش ما مسلمانان و شیعیان به چشم نمی خورد، زیرا در همین شرایط نیز افراد خیّر و دلسوزی نیز هستند که همه این مفاهیم را در زندگی خود جامه عمل پوشیده و در دستگیری از ضعیفان و مستمندان، سر از پا نمی شناسند و دقیقا به سیره عملی اولیا پایبندند، اما در عین حال، این میزان، تکافوی فقر و گرسنگی دردآوری که هم اکنون به معضلی فراگیر تبدیل شده است را نمی نماید.
دفع این مشکل تنها به یک چیز بستگی دارد و آن ، بازگشت به هویتی است که پیامبر خدا و خاندان پاکش برای ما با خود به ارمغان آورده اند، بازگشت به چشمه های جوشان عترت و دریاهای لبریز از محبت و مهربانی، بازگشت به مفاهیم معنوی و اخلاق، یعنی بازگشت به سوی خدا ، یعنی بازگشت به سوی خود.
ومن الله التوفیق و علیه التکلان
نوزدهمین سالروز ارتحال بزرگ مرد قرن بیستم امام خمینی گرامی باد
روز چهاردهم خرداد، یاد آور روز مهمی در تاریخ ایران اسلامی است. در این روز مردی از میان ایرانیان رخت بربست و روح بلندش به عالم ملک و ملکوت پرواز نمود که تاریخ شیعه پس از عصر امامان معصوم، مانند او را تجربه نکرده است. او که از سلاله عترت پاک و از ذریه هفتمین امام معصوم امام موسی کاظم(علیه السلام) بود با نور بیضایی که در پرتو مبارزات و قیامش در جهان بر افروخت، یاد مبارزات و قیام های انبیا و اوصیا را زنده کرد و با دست خالی در برابر فرعون های زمان ایستاد و با توکل بر ذات حضرت احدیت و تکیه بر قدرت میلیونی میلیون ها زن و مرد مبارز ایرانی، بر قدرت های پوشالی و طبل های تو خالی چیره گشت. او از پانزدهم خرداد سال 1342 که نقطه آغازین قیام خونین مردم ایران است تا چهاردهم خرداد 1368 نزدیک به سه دهه، هیچ گاه در برابر امریکا و نوکرانش سر تعظیم فرود نیاورد و همواره چون سروی تنومند و مقاوم و چون کوهی استوار، مبارزات ملت ایران را رهبری نموده و این انقلاب را به ساحل نجات رسانید. آمریکای زخم خورده که بزرگترین هم پیمان و نزدیک ترین نوکر خود را در منطقه از دست داده بود و به دنبال ژاندارم دیگری در منطقه استراتژیک خلیج فارس می گشت ؛ سر انجام دست به دامان حکومت بعث عراق شده و با تحریک آن ، جنگ هشت ساله ایران و عراق آغاز شد. در این جنگ نا برابر که تقریبا همه دولت های اروپایی و نیز عربی در کنار عراق قرار گرفته و از عراق در امور تسلیحاتی،نظامی و مالی، پشتیبانی می کردند و ایران در آن دوران، سخت ترین شرایط را پشت سر می گذاشت، باز هم امام خمینی(رحمة الله علیه)، با صلابت تمام، در برابر همه قدرت ها ایستادگی کرد و هیچ گونه هراسی به دل راه نداد. او از سلاه امام حسین بود و به این دنیای دون دل نبست و در راه آن کمترین تلاشی ننمود. او در مکتب امام علی(علیه السلام) درس خوانده بود وهمچون جدش امیر المؤمنین که در لحظه ای که بر فرقش شمشیر زهر آلود فرود می آید و می فرماید: "فزت و رب الکعبة" او نیز می گوید با دلی آرام و قلبی مطمئن از خدمت مردمم مرخص و به جایگاه ابدی سفر می کنم.
روحش شاد و یادش جاویدان.
سوم خرداد روز حماسه ملی
روز دهم اردیبهشت سال 1361 عملیات غرور آفرین بیت المقدس در جنوب کشورمان آغاز گردید، بنده هم مانند بسیاری دیگر از میهن دوستان، همان روز از دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم حکم مأموریت گرفته و به سمت راه آهن قم روانه شدم. برای سفر به اهواز بلیت نشستن در کوپه وجود نداشت اما به صورت سرپایی در قطار به سمت اهواز حرکت نمودم، در قرار گاه، تعداد زیادی روحانی دیگر نیز منتظر تقسیم شدن و عزیمت به سوی جبهه بودند. در صبح روز یازدهم همه روحانیان و طلاب بین لشکر ها و تیپ ها تقسیم شدند و بنده به تیپ 21 امام رضا که بعد ها به لشکر تبدیل شد؛ اعزام گردیدم و فردای آن روز به عنوان روحانی گردان الفجر انتخاب شدم، متأسفانه برخی از گردان های این تیپ که در مرحله نخست این عملیات به عنوان خط شکن در کرخه نور وارد عمل شده بودند با شکست مواجه شده و بین 30 تا 80% متلاشی شده بودند و گفته می شد که به دلیل تخریب پل روی کرخه نور، زخمی ها و جنازه شهدا در همان منطقه باقی مانده است، از این رو برخی از گردان های این تیپ به عنوان پشتیبان در خطوط مقدم حضو.ر پیدا می کردند. در آن روزها تجهیز یک سپاه در برابر ارتش تا به دندان مسلح عراق که تقریبا همه کشور های عربی و قدرتهای بزرگ غربی از نظر مالی و تسلیحاتی و نیز نیروی انسانی به آن کمک می نمودند کاری آسان نبود، برای رزمندگان ما حتی تهیه لباس در آن شرایط سخت می نمود، از این روبنده هنگامی که برای دریافت لباس رزمی مراجعه نمودم تنها توانستم یک دست لباس مستعمل رنگ باخته ای به دست آورم ، هرچند تسلیحات دیگر مانند یک قبضه اسلحه کلاشینکف و سرنیزه و سایر تجهیزات به این جانب تحویل گردید و چند قبضه نارنجک نیز پس از عزیمت به منطقه جنگی در همان منطقه پیدا نموده و در جای نارنجک ها در فانسخه ام قرار دادم. دو روز پس از استقرار در محل تیپ که مقر آن در شرکت کاتر پیلار در جاده اهواز- خرمشهر بود به منقطه جنگی اعزام شدیم در عصر آن روز نبرد سختی به صورت تبادل آتش خمپاره و آتش بار های سبک صورت گرفت و هلی کوپتر های خودی چندین بار از پشت خاک ریز ها و در ارتفاع دو سه متری زمین مواضع دشمن بعثی را مورد هدف قرار می دادند. در آن روز فرمانده گردان ما که بیرون از سنگر بود مجروح و به پشت خط منتقل گردید. فردای آن روز به دلیل شدت درگیری ها عراقی ها از آن منطقه عقب نشینی کردند و بخشی از جاده خرمشهر از دست آنان آزاد گردید. و ما به منطقه دیگری در کنار جاده خرمشهر عزیمت نمودیم.جاده خرمشهر در فاصله ده پانزده متری ما و حدود 150 متری عراقی ها قرار داشت و طبیعتا امکان بالا رفتن بر روی جاده به دلیل تیر رس بودن آن وجود نداشت و سنگر ها نیز در آن منطقه به دلیل موقت بودن، از استحکامی برخوردار نبود به نحوی که یک بار هنگامی که یکی از هواپیماهای عراقی از بمب خوشه ای استفاده کرد؛ رزمندگان از آن منطقه با وانت و یا پیاده از زیر بمب ها فرار کردند. پس از دو سه روز ، یک شب عراقی ها سر و صدای زیادی می کردند و صبح که برای نماز بیدار شدیم، متوجه فرار آنان از آن منطقه شدیم و اوایل صبح بود که یکی از رزمندگان با موتور سیکلت آمد و با خوشحالی زاید الوصف خبر از آزادی بخش های زیادی از جاده خرمشهر داد و رزمندگان یکی یکی درسنگر های عراقی ها به منظور به دست آوردن غنایم بر جای مانده جستجو می نمودند، به یاد دارم که راننده یکی از تانک های عراقی که به سوی ما در حال حرکت بوده مورد اصابت گلوله رزمندگان قرار گرفته و در همان تانک در کنار جاده خرمشهر باقی مانده بود و عراقی ها نتوانسته بودند وی را منتقل کنند در همان ساعات نخست آن روز بنده عکسی از جنازه این عراقی در تانک گرفتم که هنوز هم این عکس را نگه داشته ام خوب همه رزمندگان و مردم به یاد دارند که نیروهای عراقی در اطراف جاده خرمشهر و سایر مناطق جنگی به ویژه در جنوب آب انداخته و رفت و آمد را سخت نموده بودند و همین برکه ها به عنوان محل غسل و استحمام رزمندگان مورد استفاده قرار می گرفت، پس از دو سه روز به منطقه شلمچه در حد فاصل ایستگاه حسینیه و پاسگاه زید عراق مستقر شدیم ، دشمن بعثی که انگیزه ای برای ادامه اشغال خاک ما نداشت و از سویی حرکت سریع و متهورانه رزمندگان اسلام آنان را غافل گیر گرده و رعب و وحشت در تمام وجودشان نقش بسته بود،به تدریج از مناطق اشغالی عقب نشینی می کرد و آن منطقه که تا چند روز پیش از آن، مرکز دود و آتش بود، اما اکنون به فضایی آرام تبدیل شده بود به گونه ای که نیروهای گردان ما مکانی را برای برگزاری نماز جماعت تمیز و آماده نمودند.تنها حرکتی که در آن چند روز از عراقی ها مشاهده می شد، بمباران های هوایی هواپیماهای عراقی بود که هر ده تا پانزده دقیقه یک بار، آن منطقه را در ارتفاع بسیار بالا مورد هدف قرار می دادند و متأسفانه آن منطقه از پدافند قوی برخوردار نبود و تنها یک قبضه دوشیکا متعلق به تیپ 37 زرهی در این خط وجود داشت که برد آن بسیار کمتر از ارتفاع هواپیماهای یاد شده بود. به یاد دارم یک بار که هواپیمای عراقی برای بمباران آمده بود از سنگر خارج شده و با رگبار کلاشینکف ، به سمت آن تیر اندازی نمودم که فرمانده گردانمان فریاد زد فلانی نزن فایده ندارد و من گفتم می دانم اما با این کار عقده ام را که می توانم خالی کنم. خوب من در این گردان امام جماعت هم بودم ویک بار هم یادم است وقت ظهر آماده بستن نماز بودیم که همان لحظه صدای هواپیمای عراقی آمد و رزمندگان اشاره کردند که چند لحظه بستن نماز را به تأخیر بیاندازم.
در روز بیست و سوم اردیبهشت یک روز نزدیک ظهر که برای اقامه نماز ظهر و عصر و ناهار آماده می شدیم چند فروند هواپیمای عراقی تمام منطقه و سنگر های کنار خاک ریز ها را بمباران نموده و تعداد زیادی از همرزمان ما به شهادت رسیده و یا مجروح شدند. سنگر ما نیز تخریب شد و پس از فرو نشستن گرد و خاک، به بیرون دویدم تا سراغ زخمی ها و شهدا بروم که یکی از همرزمان صدا زد از دستت خون می آید و دیگری گفت از پایت نیز خون می آید و امداد گرهای هلال احمر روی زخم را بستند و من قصد رفتن به عقب را نیز نداشتم امام آنان گفتند خطر بیماری کزاز دارد و باید حتما به بهداری تیپ 37 زرهی در کنار ایستگاه حسینیه بروم. به آنجا که منتقل شدم آنان نیز گفتند باید با مجروحان دیگر با هلی کوپتر به اهواز اعزام شویم. به این ترتیب به اهواز منتقل شده و پس از یک روز از بیمارستان شرکت نفت اهواز مرخص شده و به محل تیپ بازگشتم،اما هنگامی که از بالای خودرو به پایین پریدم متاسفانه انگشت شصت پای راستم آسیب زیادی دید که هنوز هم اثر آن باقی است و همین مشکل بنده را از شرکت در ادامه عملیات باز داشت و به قم بازگشتم . خوشبختانه عملیات بیت المقدس در کمتر از یک ماه یعنی بیست و سه چهار روز به همه اهداف از پیش تعیین شده رسید و در روز سوم خرداد ماه سال 1361 حماسه ای جاویدان در تاریخ مبارزات ملت ایران ثبت گردید و خرمشهر که مدتی به خونین شهر تبدیل شده بود در این صبح خجسته پیروزی به هویت پیشین خود یعنی خرمشهر باز گشت. امیدوارم از این نقل خاطره خوشتان آمده باشد.
این روز بزرگ بر رهبر معظم انقلاب، خانواده های شهدا و ایثار گران و همه ملت ایران مبارک باد
خدایا من آن بنده ای هستم که جان خود را به گناه و نافرمانی تو آلوده ساختم و امروز پرونده سنگین اعمال ناشایستم را پیش رو دارم.
خدایا! این بنده که همه عمرش را با نافرمانی و غفلت از یاد تو سپری نمود؛ چگونه می تواند به سوی تو باز گردد؟
خدایا! این بنده در همه دوران عمر خود که می توانست، از فرصت های گرانبهایش در راه خشنودی تو و خلق تو استفاده نماید؛ از تو دوری جست و لحظه لحظه آن را فدای آمال و آرزوهای بی ارزش مادی نمود. او به دیگران حسادت ورزید، غیبت نمود، تهمت زد، دروغ گفت، تمسخر و استهزا کرد، دچار کبر و نخوت و خود بزرگ بینی گردید، مستی جوانی و مال و مقام بر او چیره گشت، از تهیدستان و مستمندان دستگیری نکرد، به یاری نیازمندان نشتافت، توهمات بی اساس در درونش جوانه زد، رشد کرد؛، و او را از عقل و منطق، دور ساخت، از نعمت هایی که در اختیارش گذاشتی به بد ترین شکل استفاده نمود، از چشم و گوش و زبان خود در راه نافرمانی تو و اطاعت از شیطان نفس، بهره برد و در لجن زار های گناه و معصیت غوطه ور شد و بدان چه در فرهنگ دین تو به پلیدی معروف بود، توجه کرد و هر چند از پلیدی و نجاسات ظاهری بیزار و گریزان بود و هر هفته بارها بدن و لباس های خود را شستشو می داد و به نظافت و طهارت ظاهر خود اهتمامی ویژه داشت، اما از طهارت و پاکی باطن غفلت نمود و دل و جان خویش را در معرض بد ترین پلیدی ها قرار داد و خود را در انبوهی از پلیدی ها انداخت، پلیدی هایی که همواره اولیای تو ازآن گریزان بوده و بوی تعفن آن ها، باعث دوری آن بزرگوران و مقربین درگاهت از آن ها شده است.
خدایا! این بنده سرا پا تقصیر، برای نماز و عبادت، تساهل نمود و وظایف دینی خود را یا بر پا نداشت و یا آن ها را سبک شمرد، چنان چه علم و دانشی کسب نمود، آن را با عمل زینت نبخشید و بدان چه می دانست؛ جامه عمل نپوشید، اعمال خود را با ریا و خود نمایی بر باد فنا داد و در حقیقت عمر خود را بر باد فنا داد و چون که به هیچ و پوچ وابسته شد، اکنون در فرهنگ عمر و زندگی خود، هیچ است و تهیدستی و بیچارگی همه وجود اوست.
خدایا ! ما از کتاب و فرهنگ زلالی که از پیامبر و خاندان پاک او و گروهی از یاران آنان، به یادگار مانده است حقیقتی را فرا گرفته ایم که در این فرهنگ ناب، از جایگاه ویژه ای برخوردار است و این حقیقت، بابی و دری است که بر روی هر انسان گناه کار و فریب خورده ای باز شده است و آن چیزی جز باب توبه نیست، اما توبه ای که همراه با وصف نصوح باشد.
خدایا ! اینک ما بندگان نادان که عمری در برابر شیطان انقیاد نموده و به خواسته های شیطان نفس پاسخ مثبت داده ایم، و در یک کلام، بیماری مرگبار گناه و نافرمانی در همه وجودمان ریشه دوانیده و جان ما را به مرداری مبدل ساخته است، اکنون آماده ایم تا خود را با داروی مطمئن توبه مداوا کنیم،چه اینکه پیامبر بزرگوارت فرموده است: «لکل داء دواء و دواء الذنوب الاستغفار» برای هر دردی درمانی است و درمان گناه و معصیت، استغفار است . اکنون ما می خواهیم از درب توبه بر تو وارد شویم اما نمی دانیم آیا در این تصمیم، ثابت قدم خواهیم بود، آیا شیطان قسم خورده ای که پس از رانده شدن از درگاه تو، به عزت و جلالت سوگند یاد نموده است، تا همه نسل آدم را گمراه سازد، خواهد گذاشت تا ما به سلامت از دروازه توبه، وارد شهر رحمت و آمرزش تو گردیم؟ آیا ما می توانیم در جرگه بندگان مخلص تو قرار بگیریم تا شیطان ها را به حریم خود راه نداده و از شر آن ها در امان باشیم؟ آیا ما در توبه خود راستگو و ثابت قدمیم و یا این که استغفار و توبه ما چیزی جز لقلقه زبان ما نیست و در سر هوای دیگری داریم؟ خدایا ولی تو امام هشتم ما علی ابن موسی الرضا( علیه السلام) می فرماید: «من استغفر الله بلسانه و لم یندم بقلبه فقد استهزء بنفسه» خدایا نکند که ما نیز با زبان توبه نماییم اما در دل، از گذشته تاریک خود پشیمان نباشیم و آنگاه خود را به مسخره گرفته باشیم!
خدایا! از تو می خواهیم به همه ما توفیق دهی تا پس از شناخت درست از نادرست و حق از باطل و راه از چاه، راهی را در زندگانی کوتاه دنیا انتخاب نماییم که پیامبران و اولیای تو انتخاب نمودند و ما را نیز بدان راه فرا خواندند.
خدایا آفتاب عمر کوتاه بسیاری از ما به لب بام رسیده و یا بسیار کوتاه خواهد بود ولی ستاره بخت ما در آسمان عفو و گذشت تو طلوع خواهد نمود،خدایا! به ما بینوایانی که ما را یارای رنج ناچیز دنیا نیست، در برابر رنج ها و عذاب های سخت و طاقت فرسای آخرت ترحم فرما و در دریای کرم و رحمت خود ما را از آلودگی های گناه و معصیت، پاک گردان و بر توفیق ما در راه به دست آوردن مفاخر معنوی و دوستی با تو بیافزای. آمین
به نام خدا
خدایا! ما که بنا به زعم خود از بندگان تو و از پیروان این نور های تابناک تو بر تارک بشریت هستیم؛ پس چه شد که جلوه ای از آن نور های پاک بر سرزمین دل های ما نتابید و تاریکی جان ما را نورانی نکرد؟ خدایا! پیامبرانت و جانشینان آنان به ویژه جانشینان برحق آخرین فرستاده تو، چشمه های گوارای معرفت و ایمانند؛ اما ما بندگان گمراه تو دل های تشنه خود را با زلال آن، سیراب نکردیم و به سراب های دروغین روی آوردیم و برای کسب این جهان به جز تو روی زدیم و ثنا گفتیم و به سوی غیر تو چشم دوختیم و دست مدد دراز نمودیم.
پروردگارا ! روزنه ای از مشکوة لا یزال نور تو را در کجا سراغ گیرم تا در پرتو آن به سوی خورشید درخشان عشق و دوستی تو نایل آییم و بسوزیم و در تو ذوب گردیم، همچنان که اولیایت چنین شدند؟
"مناجات نامه"
به نام خدا
خدایا! ما که بنا به زعم خود از بندگان تو و از پیروان این نور های تابناک تو بر تارک بشریت هستیم؛ پس چه شد که جلوه ای از آن نور های پاک بر سرزمین دل های ما نتابید و تاریکی جان ما را نورانی نکرد؟ خدایا! پیامبرانت و جانشینان آنان به ویژه جانشینان برحق آخرین فرستاده تو، چشمه های گوارای معرفت و ایمانند؛ اما ما بندگان گمراه تو دل های تشنه خود را با زلال آن، سیراب نکردیم و به سراب های دروغین روی آوردیم و برای کسب این جهان به جز تو روی زدیم و ثنا گفتیم و به سوی غیر تو چشم دوختیم و دست مدد دراز نمودیم.
پروردگارا ! روزنه ای از مشکوة لا یزال نور تو را در کجا سراغ گیرم تا در پرتو آن به سوی خورشید درخشان عشق و دوستی تو نایل آییم و بسوزیم و در تو ذوب گردیم، همچنان که اولیایت چنین شدند؟